مرحوم حاج سید محمود طالقانی فرزند آیت الله سید ابو الحسن یکی از علما و مجاهدین بزرگ جهان تشیع در قرن اخیر است (سید ابو الحسن طالقانی والد آیت الله مذکور یکی از علمای بزرگ و مبارز و مجاهد در ردیف مراجع علما و از دوستان آیت الله صدر بود. حاج سید محمود در سال 1329 قمری در یکی از قصبات طالقان متولد شد. معظم له از اوایل جوانی تا سال 1357 قمری (زمان مرحوم آیت الله حائری) در قم تحصیل نمود. بعداز سال مذکور در زمان حکومت رضا خان قلدر به جهت دفاع از حریم اسلام و روحانیت و حجاب بانوان به شش ماه زندان محکوم شد. پس از آزادی ضمن تحقیقات علمی و نوشتن تفسیر سالها در ارشاد و آگاهی مردم می کوشید. تفسیر پرتوی از قرآن، به سوی خود می رویم و اسلام و مالکیت را در تهران به رشته تحریر برد. دیری نگذشت که بعد از چند بار گرفتاری و زندانی ها در سال 1372 قمری به جرم مخفی نمودن شهید نواب صفوی اعلی الله مقامه در منزلش، آیت الله طالقانی را به چند ماه حبس محکوم نمودند و بعد از آزادی همینکه در ارشاد و آگاهی مردم کوششی می نمود مجددا او را به زندان بلا می کشانیدند. آیت الله طالقانی تا قبل از سال 1382 چند بار محکوم به زندان شده بود اما در سال 1382 بعد از حادثه خونین 15 خرداد و قیام مردم علیه شاه خائن این مجاهد مقاوم و نستوه به جرم دفاع از اسلام و مردم بی گناه به ده سال زندان محکوم شد و سرانجام در سال 1390 بعد از هشت سال زندان آزاد شد ولی متأسفانه در همین سال که مقارن با جشنهای 2500 ساله نوکر استعمار بود. این ابرمرد مقاوم به خاطر دفاع از اسلام و حقوق مردم مظلوم، به سه سال تبعیدی به نقاط دوردست ایران (زابل و بافت کرمان) فرستاده شد.

آیت الله طالقانی در سال 1394 قمری در بازگشت از تبعید به تهران بلافاصله به اتهام اقدام علیه امنیت کشور و طرفداری از مخالفین رژیم در تهران به وسیله عمال ساواک به زندان سختی مبتلا بود. او و بستگانش خیلی اذیت های روحی و جسمی کشیدند تا آنکه در دوران انقلاب اسلامی ناگزیر معظم له را نیز در جمله عد? زیاد آزاد ساختند.

بیننده ی عزیز: از خصوصیات مهمی که در وجود مرحوم طالقانی بیش از هر چیز تجلی نمود مسئله مبارزه بی امان او علیه رژیم طاغوتی و مخصوصا استعمارگران شرق و غرب بود. این مجاهد بزرگ بیش از هر کس عمری به زندان بلا گرفتار بود و با شکنجه های مختلف روبرو. اما برای خدا و اسلام سالهای متمادی استقامت نمود و به ایادی استعمار رکونی ننمود و جز در مقابل معبود حقیقی سر تسلیم و تعظیم فرود نیاورد. از لحاظ طرز تفکر و جهان بینی و روشنگری با توجه به شناخت عمیق خود از معاصران خویش جلوتر می اندیشید و آینده نگر خوبی بود، آنگونه که جد بزرگوارش قصاص قبل از جنایت ننمود. و در عین رحماء بینهم اشداء علی الکفار بود.

مرحوم طالقانی در تمام عمر به فکر مردم ستمدیده و طبقه مستضعف بود و بدین خاطر هیچ گاه آب خوشی از گلوپائین نداد و در راه اسلام و انقلاب و روشنگری مردم مجاهدی خستگی ناپذیر بود. در اواخر عمر پس از پیروزی انقلاب با آنکه بنیه جسمی خود را از دست داده بود نطقهای آتشینی داشت و زبان او چون شمشیر مالک اشتر به نفع اسلام بود. در دفاع از حریم اسلام، راه تداوم انقلاب و اطاعت از مقام رهبری بیانات شیوا و گرمی داشت که هم اکنون مضبوط است. ولی همان گونه که به یاد دارید سرانجام این بزرگ مجاهد خستگی ناپذیر پس از عمری مبارزه و مجاهدت چند ماه پس از طلوع صبح آزادی در شوال 99 ناگهان قلبش از کار ایستاد و خود برای همیشه آسوده شد و جهانی از مردمان متعهد را به سوگ خود نشانید و در بهشت زهرا آرمید.